خصوصیات محل زندگی زالو در طبیعت
زالوها موجودات شگفتانگیزی هستند که قدمتی چندین هزارساله دارند، از زمان کشف آنها تاکنون بیش از 650 گونه زالو در طبیعت یافت شده است. برخلاف تصور عموم که فکر میکنند زالوها تنها در آب زندگی میکنند خوب است بدانید که بسیاری از گونههای زالو در خشکی، کنار آبها و حتی در دریا نیز زندگی میکنند بااینوجود تقریباً میتوان زالوها را در همهجا پیدا کرد.
زالوها در گونههای مختلفی در طبیعت پیدا میشوند که برخی از آنها سمی و تنها بعضی از گونههای زالو خاصیت درمانی دارند. معمولاً زالوهای موجود در آبهای شور و زالوهای خشک زی خاصیت درمانی ندارند و گوشتخوار هستند. اما از گذشته تاکنون زالوهای موجود در آبهای روان، جویها و زالوهای کنار آبهای شیرین را بهعنوان زالو درمانی میشناسیم این زالوها با مکیدن خون طعمه خود آلودگی را از بدن طعمه خارج کرده و باعث درمان بسیاری از بیماریها میشوند.
زالوهای موجود در مرد آبها، برکهها و آبهای آلوده زالوهای سمی هستند که میتوانند در مواردی موجب مرگ انسان و یا حیوانات شوند. بهطورکلی میتوان گفت تنها 15 گونه از زالوها طبی و خاصیت هستند درمانی دارند. زالوهای طبی را اغلب میتوان در کنار دریاچهها و در لابهلای شاخ و برگ و گلولایها پیدا کرد؛ زالوها علاقه زیادی به نور ندارند به همین خاطر معمولاً در مکانهای تاریک و مرطوب زندگی میکنند.
فارم چیست و چه نقشی در پرورش زالو دارد؟
همانطور که میدانید برخی از زالوها خاصیت درمانی دارند و از گذشته تاکنون در موارد بسیاری همچون داروسازی، پزشکی و دیگر صنایع مورداستفاده قرارگرفتهاند. درگذشته از زالوهای صیدشده از دریاچهها جهت زالودرمانی استفاده میشد که گاها به دلیل آلودگی باعث ایجاد بیماری بین انسان و حیوان میشدند، متأسفانه در چندین سال گذشته به دلیل شکار بیرویه و آلودگی آبها بسیاری از گونههای زالو در طبیعت در حال نابودی هستند همین امر موجب شکلگیری مراکز پرورش و تولید زالو طبی در جهان شده است.
برای پرورش زالو به شیوه مصنوعی باید تمام شرایط لازمه زندگی زالو فراهم باشد تا زالو شروع به پرورش و تکثیر کند. ازجمله نیازهای اولیه در پرورش زالو طبی فراهم کردن بستر مناسب یا همان فارم است. معمولاً در لغت فارم را بهعنوان مزرعهای میشناسیم که در آن فعالیت خاصی انجام میشود. فارم پرورش زالو درواقع مکانی شبیهسازیشده از محل زندگی زالو در طبیعت است که در آن بهصورت تخصصی میتوان میزان دما، نور و بسیاری از موارد دیگر را کنترل کرد. فارم ها در انواع و اقسام مختلفی ساخته و تولید میشوند و انتخاب نوع آن وابسته به نیاز پرورشدهنده است این نیاز معمولاً به عواملی همچون: تعداد زالو پرورشی، مساحت مکان مربوطه و بودجه شخص بستگی دارد.
انواع فارم (مزرعه) و کاربرد هر از آنها
فارم ها انواع و اقسام مختلفی دارند و همانطور که گفته شد انتخاب نوع آن بستگی به نیاز پرورشدهنده دارد اما یک سری استانداردها وجود دارد که شناخت آنها میتواند در انتخاب نوع فارم به پرورشدهنده کمک کند:
- امکان کنترل میزان دما داخل فارم
- نبود هیچگونه میکروب و آلودگی و ایزوله بودن فارم
- امکان رفتوآمد هوای سالم به داخل فارم
- امکان تعویض آب داخل فارم
- نبود ترک و یا خراش روی بدنه فارم و عدم آسیبرسانی به زالوها
- شفاف بودن و یا قابل دید بودن زالوها از داخل فارم به جهت بررسی و کنترل سلامت زالوها
- وجود محافظ استاندارد روی فارم جهت جلوگیری از فرار زالوها
انتخاب نوع فارم در مرحله اول بستگی به میزان مساحت در دسترس پرورشدهنده دارد، چنانچه مساحت کم باید از فارم های کوچکتر و چنانچه مساحت بزرگتر باید از فارم های بسیار بزرگ جهت پرورش استفاده شود. دراینبین معمولاً افراد تازهکار ترجیح میدهند که از فارم های کوچکتر به جهت داشتن تعداد زالو کمتر استفاده کنند البته لازم به ذکر است که میزان بودجه هر فارم متفاوت است و هر چه فارم بزرگتر شود هزینه نیز بالاتر خواهد رفت. در ادامه به بررسی متداولترین فارم های پرورش زالو میپردازیم:
1) پرورش زالو در استخر
این روش شامل سه نوع استخر هست که هرکدام مزایا و معایبی دارند:
- استخر گلی : میتوان گفت یکی از قدیمیترین روشهای پروش زالو همین استخرهای گلی است که شکل ظاهری آن شبیه زمینهای شالیزار است؛ کف این استخرها از خاک رس و آب پوشیده شده است. پرورش در این شرایط بسیار سخت است و امکان فرار زالوها بسیار بالاست علاوه بر آن نمیتوان نظارت دقیقی بهسلامت تمامی زالوها داشت و درنهایت زالو پرورشیافته در این محیط مجوزهای لازم را نخواهد گرفت.
- استخر بتنی: جنس این استخرها از سیمان و آجر است و داخل استخر تا قسمتی پر از آب، گیاه و خزه هست. در این روش علاوه بر وجود هزینه مصالح ساخت استخر دیگر امکان جابجایی استخر وجود نخواهد داشت.
- استخر برزنتی: این نوع استخرها مانند استخرهای بتنی هستند با این تفاوت که به جهت عدم استفاده از مصالح هزینه کمتری دارند و بهراحتی قابل جابهجایی و حمل هستند، اما متأسفانه تعویض آب در این نوع استخرها بسیار سخت و به شیوه سرریز هست و امکان زهکشی در کف استخر وجود ندارد.
2) پرورش در مخزنهای آب
این نوع فارم مانند فارم استخری است اما در اندازه کوچکتر و معمولاً مناسب افرادی است که تعداد زالو کمتری دارند، درون هر مخزن معمولاً میتوان 50 زالو را نگهداری کرد قبل از قرار دادن زالوها در مخزن باید زهکشی های لازمه درون و اطراف مخزن انجام شد همچنین کف مخزن مانند آکواریومهای ماهی باید از خزه، گل و چند سکو برای بالا رفتن زالوها پر شود. این فارم ها بهراحتی قابلحمل و جابهجایی بوده و نظارت روی عملکرد زالوها آسانتر هست.
3) استفاده از گونیهای پارچهای
در این روش زالوها داخل گونیهای پارچهای که کف آن گل یا پنبه قرار دادهشده است قرار داده میشوند و گونیها تا نیمه داخل ظرف آب قرار میگیرند. معمولاً از این روش برای حمل و جابهجایی زالوها استفاده میشود اما برخی بهعنوان نوعی فارم نگهداری زالو نیز از آن استفاده میکنند. این روش به جهت بسته بودن درب گونی از فرار زالوها جلوگیری میکند و بسیار کمهزینه هست. اما متأسفانه روشی غیربهداشتی است و باید بهصورت مداوم گونیها تعویض و شسته شوند و علاوه بر آن نظارت روی عملکرد زالوها بسیار سخت است.
4) استفاده از شیشه و آکواریوم
این دو روش معمولاً زمانی استفاده میشود که نظارت روی عملکرد زالوها در اولویت قرار دارد به همین خاطر از ظروف شفاف و یا آکواریوم برای این کار استفاده میشود، داخل آکواریوم تعداد بیشتر زالو نسبت به روش شیشهای میتوان نگهداری کرد اما در روش استفاده از بطریهای شیشهای جابهجایی و حمل زالوها و همچنین تعویض آب زالوها راحتتر خواهد بود. معمولاً از این دو روش برای تکثیرهای خاص خارج از فصل جفتگیری استفاده میشود. در این روشها در ظرف به کمک یکپارچه توری برای جلوگیری از فرار زالوها پوشانده میشود. شما میتوانید برای آشنایی کاملتر با این روش به صفحه پرورش زالو در منزل مراجعه کنید.
سخن پایانی
همانطور که در این مقاله خواندیم روشهای مختلفی جهت راهاندازی فارم یا مزرعه پرورش زالو وجود دارد که هرکدام مزایا و معایبی دارند و انتخاب نوع فارم پرورش بستگی به نیاز و شرایط پرورشدهنده زالو دارد. بهطورکلی در شرایط پرورش در ابعاد بزرگ از استخرها و در شرایط پرورش در ابعاد کوچکتر و البته پرورشهای همراه با نظارت بالا از ظروف شیشهای استفاده میشود. در تمامی روشهای گفتهشده زمانی عملکرد و خروجی بالایی را میتوان دریافت کرد که تجهیزات و شرایط مناسب برای پرورش زالو بهطور کامل فراهمشده باشد.
هنوز هیچ دیدگاهی وجود ندارد