بررسی و آشنایی اولیه با زالو
در یک تعریف کلی از زالوها این‌طور بیان می‌کنیم که آن‌ها موجوداتی کرم مانند و شبیه به کرم‌های حلقوی هستند و عمدتاً در کنار آب‌ها و جوی‌ها زندگی می‌کنند ، این موجودات را معمول باقابلیت چسبندگی آن‌ها به بدن می‌شناسیم دلیل این چسبندگی و گزش آن‌ها نوع تغذیه زالو می‌باشد چراکه زالو یک موجود خون‌خوار می‌باشد ، زالوها را در انواع مختلفی و به‌وفور می‌توان در طبیعت یافت که برخی از آن‌ها به‌عنوان زالوی سمی و برخی به‌عنوان زالوی طبی و پزشکی شناخته می‌شدند به‌طورکلی می‌توان گفت که تاکنون بیش از 600 گونه زالو مورد شناسایی و بررسی قرارگرفته است که دراین‌بین 15 گونه به‌عنوان زالوی پزشکی مورد تائید قرارگرفته است .
از گذشته تا به اکنون زالوها را به‌عنوان جراح کوچک می‌شناسند ، جالب است بدانید این موجودات دوجنسه هستند و هر دو اندام نر و ماده را در بدن خود دارند و از طریق تخم‌هایی به نام کوکون تولیدمثل را انجام می‌دهند ، طول بدن کوچک‌ترین زالو معمول چیزی حدود 1 س-م و بزرگ‌ترین نوع آن چیزی حدود 30 س-م می‌باشد.در ادامه به بررسی دقیق‌تر این موجود می‌پردازیم.
هر آنچه که باید درباره آناتومی بدن زالو بدانید
زالوها باوجوداینکه موجودات کرم مانند کوچکی هستند اما یک سیستم بسیار جالب در بدن خود دارند و تفاوت‌های زیادی با سایر کرم‌ها دارند معمول اغلب کرم‌ها لجن خوار هستند اما زالوها موجوداتی خون‌خوار هستند ، معمولاً سایر کرم‌ها فاقد چشم هستند اما زالوها دارای لکه‌های چشمی هستند و این امر در شکار طعمه به آن‌ها کمک زیادی می‌کند ؛ اما در ادامه به بررسی دقیق‌تر بخش‌های مختلف زالو می‌پردازیم:
1. مشخصات ظاهری زالوها
ظاهر زالوها ممکن است در گونه‌های مختلف آن‌ها تغییرات جزئی را شامل شود اما به‌طورکلی می‌توان بدن آن‌ها را به دو بخش تقسیم بندی کرد. که بخش قدامی باریک و کوچک را قسمت گردن و بخش خلفی بزرگ و پهن‌تر را قسمت بدن در نظر می‌گیریم.
این موجود را بسته به اینکه انواع مختلفی دارد در رنگ‌های متفاوتی همچون : قرمز ، سبز ، زیتونی ، خاکستری ، زرد ، سیاه ، قهوه‌ای و در اندازه‌های متفاوت بین 1 تا 30 سانتی‌متر دیده می‌شوند ؛ معمولاً زالوی های پزشکی یا طبی به‌اندازه 20 س-م نیز می‌رسند بدن زالو معمولاً دارای 34 حلقه می‌باشد.
2. اعصاب و سیستم حسی زالو
سیستم بدن این موجود به حدی جالب است که حتی دارای اعصاب، مغز و سیستم حسی نیز می‌باشد. اندام‌های حسی در سرتاسر بدن زالوها وجود دارند و این امر باعث شده که آن‌ها شدت نور، دما و حتی بو را تشخیص دهند. در این بخش 1 تا 5 جفت لکه چشمی نیز دیده میشود.
3. دهان، لکه‌های چشمی و مخرج
دهان (یک منفذ کوچک 3 شعاعی) و لکه‌های چشمی زالو در قسمت باریک‌تر یعنی همان بخش قدامی قرار دارد و مخرج زالو در خلفی و پایین بدن این موجود قرار دارد.
4. بخش‌های تناسلی بدن زالو
همان‌طور که گفتیم زالو یک موجود دوجنسه می‌باشد یعنی هر دو اندام نر و ماده را دارا می‌باشد اما ذکر این نکته مهم است که باوجود دوجنسه بودن اما نمی‌تواند به‌تنهایی تولیدمثل را انجام دهد و برای این کار نیاز به جفت‌گیری دارد اما بعد از جفت‌گیری هر دو زالو قابلیت تولیدمثل رادارند و این امر به‌وسیله تخم‌هایی به نام کوکون صورت می‌مرد (شما می‌توانید اطلاعات کامل‌تر را در مقاله کوکون چیست بخوانید)
- بخش تناسلی نر این موجود بین حلقه دوم و سوم بند 10 به شکل یک سوراخ شکمی است. این اندام برخی مواقع به شکل یک بیضه نخ مانند بیرون از شکاف بدن قرار دارد و به خوبی قابل مشاهده است.
- بخش تناسلی ماده این موجود بین حلقه دوم و سوم بند 11 به‌صورت یک حفره شکمی_میانی قرار گرفته است.
5. نحوه حرکت زالو
زالوها بر روی سطوح می‌خزند، آن‌ها در هنگام حرکت تنها بادکش جلویی و عقبی خود را به سطوح می‌چسبانند. هنگامی‌که بادکش عقبی به سطح چسبیده است موجی از انقباض حلقوی در طول بدن جریان یافته و بدن به‌طرف انتهای جلویی کشیده میشود. سپس بادکش جلویی ثابت و بادکش عقبی آزاد می‌گردد. در این حالت موجی از انقباض در طول عضلات بدن به‌وجود می‌آید که سبب کوتاه شدن طول بدن شده و در نتیجه باعث چرخش قسمت عقبی به سمت جلو می‌گردد.
نحوه زندگی و تغذیه زالو
نحوه زندگی: زالوها اغلب در آب‌های شیرین زندگی می‌کنند اما با توجه به اینکه گونه‌های متفاوتی از آن‌ها در دنیا وجود دارد می‌توان برخی ازاین‌گونه ها را در خشکی و دریا نیز پیدا کرد. زالوهای ساکن در خشکی برخی در جنگل‌ها و تعداد کمی نیز در مناطقی که آب‌وهوای خشکی دارند یافت می‌شوند؛ این گونه‌ها اغلب روی زمین زندگی می‌کنند و به‌سختی میتوانند در آب شنا کنند. اما زالوهای آب‌های شیرین در آب‌هایی با جریان آرام مانند کنار نهرها و رودخانه‌ها و در زیر شاخ و برگ گیاهان و سنگ ها به صورت پنهان زندگی می‌کنند. دراین‌بین برخی از گونه‌ها نیز دوزیست بوده و همزمان میتوانند در آب و خشکی زندگی می‌کنند.
نحوه تغذیه: زالوها از نظر نوع تغذیه به سه دسته لاشخور، شکارچی و خون‌خوار تقسیم می‌شوند. تعدادی از زالوها از بدن جانوران دیگر تغذیه می‌کنند؛ عده‌ای از آن‌ها با شکار کرم‌ها، حشرات، لاروها، نرم‌تنان کوچک و دیگر موجودات تغذیه می‌کنند. آن‌ها با وسیله بادکش دهانی خود طعمه را نگه‌داشته و با استفاده از حلق مکنده قوی طعمه را به داخل حلق می‌کشند ، اغلب زالوها هم‌خون خوار هستند و با چسبیدن به طعمه از خون بدن طعمه استفاده می‌کنند و تا زمان سیر شدن کامل این کار را ادامه می‌دهند و سپس اتصال خود را قطع می‌کنند ، جالب است بدانید در هنگام مکیدن خون به دلیل ماده‌ای که از خود ترشح می‌کنند کاملاً آن محل بی‌حس شده و شکار هیچ دردی را احساس نمی‌کند. (شما می‌توانید اطلاعات کامل‌تر را در مقاله تغذیه زالو بخوانید + مشاهده ویدئو)
پیشینه و کشف خواص زالو
زالوها موجوداتی با قدمت 2500 ساله هستند. این موجودات شگفت‌انگیز سالیان سال است که بخشی از صنعت درمان را به خود اختصاص داده‌اند. درمان با زالو ابتدا توسط پزشکان یونانی کشف شد و سپس این شیوه درمانی به مصر و بعد از آن به ایران و بسیاری از کشورهای اروپایی راه یافت. سیستم بدن این موجود به گونه‌ای می‌باشد که با مکیدن خون از بدن جانوران بسیاری از بیماری‌ها را از بدن آن‌ها خارج می‌کند و با توجه به اینکه در بزاق زالو ماده‌ای به نام هیرودین و آنزیم های مفید وجود دارد باعث نابودی بسیاری از بیماری‌ها میشود.
استفاده از زالو در زمان‌های دور بر پایه تئوری «طبایع چهارگانه» استوار بود. بر اساس این تئوری، در بدن چهار نیرو یا ماده اصلی به نام‌های صفرا، سودا، بلغم و خون وجود داشت و توازن بین این چهارعنصر، تأمین‌کننده سلامت بدن بود. در آن زمان از زالوها به‌قصد حجامت استفاده می‌شد تا خون اضافی و «سموم» از بدن فرد بیمار خارج شود و به این وسیله توازن به بدن فرد بازگردد. این تئوری حتی در طب سنتی ایران و هند نیز مشاهده می‌شد.
با پیشرفت‌های علمی برای مدتی استفاده از زالوها به فراموشی سپرده شد به‌طوری‌که حتی استفاده از زالو کاری مسخره و زشت به نظر می‌رسید و مردم آن‌هارا به عنوان موجوداتی وحشتناک و چندش‌آور می‌شناختند. اما این طرز تفکر طولی نکشید و در سال‌های 1980 به بعد با پیشرفت جراحی‌های ترمیمی و میکروسکوپی پزشکان به یک مشکل بزرگ برخوردند و آن تجمع و لخته شدن خون و ایجاد التهاب در این جراحی‌ها بود؛ آن‌ها به دنبال راهی برای برطرف کردن این مشکل بودند و در اینجا بود که زالوها دوباره به روی کار آمدند. حال امروز مراکز درمانی و علمی تحقیقاتی بسیاری در سراسر دنیا مختص به زالوها تأسیس شده است. دولت ایالت متحده در سال 2004 استفاده از زالو را به‌عنوان یک وسیله درمانی تصویب و مورد تائید خود شناخت. امروزه مراکز زیادی در سراسر جهان به تولید و پرورش زالو می‌پردازند و زالو را به‌عنوان یک اقتصاد غیرنفتی ارزشمند می‌شناسند.
7 خاصیت شگفت انگیز درمانی بزاق زالو
بر اساس گزارش مجمع پژوهشگران طب سنتی زالو درمانی می‌تواند در درمان بسیاری از بیماری‌ها مؤثر واقع شود. بر اساس این گزارش بزاق این موجود حاوی آنزیم‌های فراوانی است که می‌تواند خواص درمانی متعددی داشته باشد این خواص هرکدام بر اساس خاصیت‌های بیولوژیکی و بیوشیمیایی آنزیم‌های مذکور شناخته شده است.
از جمله مهم‌ترین این خواص می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- خاصیت بی‌حس‌کنندگی: این خاصیت باعث کاهش درد موضعی در موقعیت نیش زالو میشود که غالباً به دلیل وجود ماده هیرودین در بزاق آن هاست.
- خاصیت گشادکنندگی: این ویژگی به دلیل وجود هیستامین در بزاق زالو بوده که موجب گشاد شدن عروق میشود.
- خاصیت ضد انعقادی: این خاصیت به دلیل وجود آنزیم هیالورونیداز است؛ این خاصیت موکولیتیک و آنتی‌بیوتیک قوی حتی در درمان گلوکوم نیز مؤثر است.
- خاصیت بازدارندگی تخریب پروتئینی: این ویژگی به دلیل وجود سه پروتئین ویژه به اسامی هیرودین، Bdelin و Eglin می‌باشد.
هیرودین مهارکننده اختصاصی ترومبین بود که در روند تشکیل لخته خون مؤثراست.
Bdelin دارای وزن مولکولی ۵۰۰۰ دالتون بوده و مهارکننده تریپسین، پلاسمین و آکروزیناست که در اکثر موارد موجب غیرفعال کردن پلاسمین میشود.
Eglin با وزن مولکولی کم خاصیت مهارکنندگی الاستاز،کاتپسین و کیموتریپسین را داشته و در کاهش التهاب بعد از تروما و جراحی‌ها می‌تواند مؤثر واقع شود. - خاصیت Antibiotic: این خاصیت عمدتاًبه‌وسیله Hydrophila aeromonas که در روده زالو زندگی می‌کند تولید می‌گردد و بر روی بیماری‌های ناشی از استافیلوکوک و سل و بیماری اسهال و دیفتری مؤثراست.
آنزیم‌ها و پروتئین‌های متعدد دیگری نیز در کیسه‌های بزاقی قدامی و خلفی زالوی طبی موجود است.
تیم تحقیقاتی در سن‌پترزبورگ روسیه، دو نظریه زیر را درباره توانایی‌های درمانی زالو اثبات کرده‌اند. - اثر انرژی زیستی: این تئوری دلالت بر این دارد که زالوها توانایی ایجاد ثبات در مناطق حیاتی را دارند.
در آزمایشگاه‌های بیوفیزیک و بیومکانیک انستیتو کورتکوف روی اثر زالو دریافت‌های بیولوژیک در میدان‌های الکترومغناطیسی با فرکانس بالا مطالعه شده و مشخص شد که پس از زالوتراپی به‌طور قابل ملاحظه‌ای افزایش پایداری انرژتیک و سازه‌های اطلاعاتی در بافت‌ها بروز می‌کند که با هیچ روش درمانی دیگری این افزایش حاصل نمی‌شود. - اثر تغذیه عصبی: ترشحات زالو موجب تحریک رشد نرون‌ها و نورودندریت‌ها و ترمیم و نوسازی آن‌هامی‌گردد.
این کشف می‌تواند افق روشنی در درمان بیماری‌های ناعلاج نظیر پارکینسون، ام‌اس و ترومبوز عروق مغز، آلزایمر و… باز می‌کند.
درمان 18 بیماری با زالو
- بیماری‌های پوستی: درمان بیماری‌های پوستی یک از موارد درمانی مهم و ممتاز در زمینه زالو درمانی است.
- اسپاسم و دردهای عضلانی: با زالو اندازی روی مناطق دردناک می‌توان درد را کاهش داد و اسپاسم را مرتفع نمود.
- بیماری‌های دستگاه حرکتی: بیماری‌های دستگاه حرکتی شایع‌ترین بیماری زمان حاضر است که این روش می‌تواند بسیار کمک‌کننده باشد.
- تورم چشم‌ها: زالودرمانی نتایج موفقیت‌آمیزی در درمان تورم‌های چشمی داشته است.
- بیماری‌های قلبی و عروقی: تنگی عروق سیاهرگی مربوط به گشادی رگ میشود که اغلب بر اثر تضعیف بافت پیوندی است که استفاده از این روش برای درمان آن کمک‌کننده است.
- اختلال گردش خون: اختلال گردش خون دست و پا (دست و پای سرد) به وسیله زالو در محدوده ستون مهره‌ها قابل درمان است.
- صدمات و کوفتگی: زالوها موقعیت درمانی خوبی را در ترمیم کوفتگی، صدمات، خون‌مردگی و ورم کسب کرده است.
- بیماری‌های گوش: ۲ الی ۴ زالو پشت هر گوشی در فواصل زمانی می‌تواند اثربخش باشد.
- عوارض دیابت: درمان موفقیت آمیز عوارضی که بیماری دیابت یا قند خون بالا بر روی چشم‌ها و پاها بر جای می‌گذارد.
- سردرد و سینوزیت مزمن: در درمان سردردهای شدید و همچنین عفونت سینوس‌ها، درمان با این روش کارساز است.
- نقرس: کاهش درد شدید پاها در اثر بیماری نقرس
- واریکوسل: از بین بردن عوارض مربوط به واریکوسل بیضه‌ها و درمان ضعف اسپرم مردان
- واریس: درمان پیچ‌خوردگی رگ‌ها یا همان واریس پا
- دُمَل ها و زخم‌های چرکی و جوش: این‌ها مواردی هستند که در اثر ترشح هورمون‌های جنسی در خون (در اوایل دوران بلوغ) بر پوست چهره و بدن ظاهر میشود و آفتِ زیبایی دختران جوان است. در این شرایط زیر هر زخم یک عدد زالو قرار داده میشود.
- غده‌های عفونی زیرپوست: این غده‌های دردناک با قرار دادن یک عدد زالو زیر غده و یا در محل ورم گلو از بخش بیرونی معالجه می‌شوند.
- عوارض سکته قلبی و نرسیدن خون به مغز: این موارد که معمولاً به‌صورت فلج یک‌طرفه و رعشه و لرزش سر و دست‌ها و ضعف مغز ظاهر میشود. با انداختن 2 عدد زالو به پشت گوش شخص بیمار در سمتی که فلج شده است، باعث باز شدن مویرگ‌های مغز میشود.
- درمان گرفتگی رگ‌های قلب: این گرفتگی ها معمولا موجب عوارض قلبی و تنگی نفس میشود. در این حالت با قرار دادن 4 عدد زالو بالای پستان چپ با ضمانت و هزینه کم رگ‌ها باز خواهند شد.
- درمان آب‌سیاه: برخی درمانگران طب سنتی بر این باورند که اگر از شیوه زالودرمانی در ناحیه فک و صورت مستمر استفاده شود، این کار می‌تواند تأثیر زیادی در پیشگیری از ابتلا به عفونت‌های دندان و لثه داشته باشد.
سؤالات متداول درباره زالوها
آیا زالوها دوجنسه هستند؟
بله، هر زالو همزمان هر دو اندام نر و ماده را در بدن خود دارد اما به‌تنهایی قادر به تولیدمثل نیست و برای این کار نیاز به جفت‌گیری با زالویی دیگر را دارد.
آیا زالوها خطرناک و کشنده هستند؟
خیر، گزش زالو خطرناک نیست علاوه به آن به دلیل ماده‌ای که در هنگام گزش از بزاق زالو ترشح میشود این گزش دردناک نبوده و نکته جالب اینجاست که به جهت وجود آنزیم های مفید در بزاق آن ها، گزش این موجودت برای بدن مفید است و باعث نابودی بسیاری از بیماری‌ها میشود. البته باید در نظر داشت که برخی گونه‌ها نیز سمی و کشنده هستند.
زالو چه کاربردی دارد؟
زالوها برخلاف اینکه شاید ظاهر خوشایندی نداشته باشند اما به جهت مواد ارزشمند و مفیدی که در بدن خود دارند در دنیا آن‌ها را با عنوان پزشکان کوچک می‌شناسند؛ آن‌ها بسیاری از بیماری‌ها را درمان می‌کنند و در صنعت پزشکی ،آرایشی و … استفاده می‌شوند.
غذای زالو چیست؟
زالوها موجوداتی خون‌خوار هستند که هر بار 5 میلی‌لیتر خون میخورند؛ آن‌ها خون‌آلوده بدن موجودات را میخورند و باعث تصفیه و خون‌رسانی و از بین بردن بیماری‌های بدن آن‌ها می‌شوند. برخی از گونه ها نیز گوشتخوار و گیاهخوار هستند.
آیا همه زالوها درمانی هستند ؟
خیر، بسیاری از گونه‌ها سمی هستند و به راحتی می‌توان از روی ظاهر و محل زندگی آن‌ها سمی یا غیرسمی بود آن‌ها را تشخیص داد. به زالوهای درمانی زالوی طبی میگویند.
زالو درمانی چیست و چطور انجام میشود؟
روشی درمانی با قدمت چندهزارساله برای از بین بردن بسیاری از بیماری‌های بدن است. زالوها با اتصال به محل آلوده در بدن و مکیدن خون از آن قسمت باعث از بین رفتن آلودگی و بیماری در آن ناحیه می‌شوند.
سخن پایانی
همان‌طور که در این مقاله خواندیم گونه‌های مختلفی از زالو در جهان وجود دارد که برخی سمی و برخی خاصیت درمانی دارند. زالوها موجوداتی خون‌خوار هستند آن‌ها خون آلوده بدن موجودات را میخورند و با توجه به ماده مفیدی که در بزاق این موجود وجود دارد در محل گزش هیچ گونه احساس درد و سوزشی ایجاد نمی‌شود. آن ها با خوردن خون باعث تصفیه و از بین بردن بسیاری از بیماری‌ها می‌شوند؛ این موجودات که عمدتاً در کنار رودخانه‌ها زندگی می‌کنند دوجنسه هستند و از طریق تخم‌هایی به نام کوکون فرایند تولیدمثل را انجام می‌دهند. امروزه با توجه به پیشرفت علم خاصیت‌های بسیار زیادی از این موجودات کشف‌شده است به طوری که از آن‌ها در بسیاری از صنعت‌ها همچون پزشکی، داروسازی و آرایشی مورد استفاده قرار میگیرد.
5 دیدگاه
تکثیر زالو به روش مصنوعی و طبیعی برای تولید مثل و تشکلیل کوکون
سود و درآمد پرورش زالو در ایران