آشنایی با انواع زالو در طبیعت
زالو ها موجوداتی شگفت انگیز و با قدمت چند هزار ساله هستند آنها به انواع طبی و شکارچی تقسیم بندی میشوند معمولاً زالو ها را در دسته کرم ها قرار میدهند و این به دلیل ظاهر تکه‌تکه و بدن نرم آن ها میباشد که قابلیت انبساط و انقباض دارد. هر دو گروه هرمافرودیت (دو جنسه) و دارای کلیتلیوم هستند ، اما زالوها معمولاً از نظر داشتن مکنده در هر دو انتهای بدن خود و داشتن علامت های حلقه ای که با تقسیم بندی داخلی آنها مطابقت ندارد ، با کرم ها تفاوت دارند.
از ابتدای کشف زالو ها از این موجود در پزشکی برای بیرون کشیدن خون آلوده از بدن بیمار استفاده شده است ، زالو ها را در انواع و شکل های مختلفی میتوان یافت ، طول بدن آن ها از 1 تا 26 سانتی‌متر متغیر است. این موجودات کرم مانند به جهت ظاهری که دارند شاید برای برخی ترسناک به نظر برسند اما واقعا اینطور نیست بسیاری از زالو ها بر خلاف ظاهری که دارند میتوانند باعث نجات بیمار شوند که در دنیا آن ها را با نام زالو طبی میشناسیم اما در کنار این زالو ها بسیاری از آن ها سمی و غیرقابل استفاده هستند و حتی در مواردی موجب مرگ انسان و حیوانات میشوند.
تصور بر این است که زالو ها فقط در آب زندگی میکنند اما بر خلاف این باور زالو ها را میتوان در خشکی به خصوص جنگل ها نیز پیدا کرد ، اما زالو های طبی معمولا زالو های آب های شیرین هستند (480 گونه از زالو ها در آب زندگی میکنند و 15 نوع آن ها طبی شناخته شده اند) این موجودات در کنار جوی ها ، آب های روان ، چشمه ها ، استخرها و… زندگی میکنند ، واضح است که زالو هایی که در مکان های آلوده مانند باتلاق ها و دریا ها زندگی میکنند آلوده و سمی هستند.
نحوه تشخیص زالوی سمی و زالو طبی
همانطور که در بالا خواندیم زالو ها موجودات کرم مانندی هستند که عمدتاً در دریا و آب زندگی میکنند ، از گذشته تا به حال از زالو ها در درمان بسیاری از بیماری ها استفاده میشدند اما گاهی در برخی موارد استفاده از زالو موجب مرگ بیمار میشد و این به دلیل استفاده از زالو نامناسب بود ؛ تا کنون در جهان نزدیک به 700 گونه زالو کشف شده است که تنها 15 نوع آن به عنوان زالو طبی شناخته میشود.
در گذشته ابوعلی سینا محقق و دانشمند بزرگ تحقیقات گسترده ای درباره زالو ها انجام داد که این امر موجب شناخت درست و تشخیص زالوی سمی از زالوی طبی شد در کتاب های ابوعلی سینا اینطور میخوانیم که چنانچه زالو دارای یک سر بزرگ و بدنی تیره ، سبز و یا سرمه ای رنگ به همراه خطوطی لاجوردی در طول بدن و دارای کرک و مو های ریز در بخش های مختلف بدن و حرکتی همچون حرکت مار ماهی در آب داشته باشد این زالو در دسته زالو سمی قرار میگیرد که باید از آن اجتناب و دوری کرد چرا که این زالو موجب بیماری و حتی مرگ میشوند ، به طور کلی زالو ها را اینگونه دسته بندی میکنیم:
- زالو سمی :
- دارای بدنی درشت و با رنگ های سبز، سرمه ای و تیره
- دارای خطوطی لاجوردی روی بدن
- سر درشت و بزرگ
- دارای کرک و مو در بخش های مختلف بدن
- حرکتی شبیه حرکت مارماهی در آب
- زالو های گوشت خوار
- محل زندگی عمدتاً در تالاب ها ، مرداب ها و آب های آلوده
- زالو طبی :
- زالو های سرخ ، زرد ، جگری ،رنگ ماش تقریباً سبز رنگ
- بدنی شبیه به دم موش و یا ملخ های کوچک
- دارای حرکت سینوسی در هنگام شنا در آب
- دارای خطی نارنجی یا قهوه ای رنگ که در سراسر بدن کشیده شده است
- محل زندگی عمدتاً آب های شیرین ، کنار دریاچه ها و برکه ها
تشخیص محل زندگی زالو سمی
زالو ها اغلب خون خوار هستند اما دسته از آن ها علاوه بر خون از گوشت حیوانات هم استفاده میکنند ، این موجودات در همه جا یافت میشوند اما بیشتر آن ها درون آب زندگی میکنند ، بسیاری از افراد ممکن است از چهره زالو ها بترسند و در هنگام گزش زالو دچار اضطراب شوند اما خوب است بدانیم که نیش زالو نه تنها مضر نیست بلکه باعث دفع بسیاری از بیماری ها از بدن میشود به همین خاطر از زالو ها در صنعت زالو درمانی برای درمان بیماری هایی همچون واریس ، بیماری های قلبی ، بیماری های پوستی ، برخی از جراحی ها و… استفاده میشود.
به این زالو ها زالوی طبی گفته میشود که میتوان آن ها را در برکه ها ، آب های شیرین ، کنار جوی ها ، محل زندگی قورباغه ها و مکان های خزه داره مرطوب پیدا کرد. اما همه زالو ها طبی و قابل استفاده نیستند و تا کنون تنها 15 نوع زالو طبی شناخته شده است ؛ برخی از زالو ها سمی هستند و در صورت گزش میتوانند بسیاری از بیماری ها همچون غش ، دمل ، خونریزی‌های شدید ، تب زیاد ، ضعف و ناتوانی و حتی در مواردی موجب مرگ انسان و یا حیوان میشوند ، این زالو ها اغلب در تالاب ها ، مرداب ها و آب های لجن و کثیف پیدا میشوند.
شواهد نشان داده است که تا کنون در دریای سیاه زالویی یافت نشده است چرا که میزان شوری آب آن برای زالو های دریایی پایین است ؛ تحقیقات به عمل آمده درباره زالو ها اینطور نشان میدهد که حدود 15 درصد زالو ها در آب های شیرین و لب‌شور و دریایی زندگی میکنند این زالو ها اکثراً از خانواده زالو های پیسیکولیده هستند که یک نوع زالوی خون خوار است که از بدن لاکپشت ها و ماهی ها تغذیه میکند.
به‌صورت کلی زالوها علاقه ای به زندگی در آب های بسیار تند و یا مکان های خیلی مردابی ندارند و معمولاً در محیط های پوشیده شده از گیاه و آب های آرام و سطحی زندگی میکنند این موجودات کمتر در محیط های بیش از نیم متر پیدا میشوند و اکثراً در سطح آب و یا در کنار جوی ها زندگی میکنند ، آن ها علاقه ای به قرار گرفتن در مقابل نور را ندارند و در محیط های نور گریز مانند زیر سنگ ها ، لا به لای برگ ها و شاخه ها و داخل شن ها و لجن ها زندگی میکنند ؛ زالو ها در مکانی که محلی برای اتصال مکنده های خود پیدا نکنند یافت نمیشوند این موجودات در فصل های سرد سال به صورتی موجودی سخت و سفت در داخل لجن ها پیدا میشوند.
سوالات متداول:
کلام پایانی
همانطور که در این مقاله خواندیم به راحتی میتوان از روی ظاهر و محل زندگی زالو ها ، سمی و یا درمانی بودن آن ها را تشخیص داد ، هرگز هنگام شب در طبیعت از آب چاه ها و روخانه ها استفاده نکنید چرا که ممکن است مورد گزش زالو ها قرار بگیرید و یا آن ها وارد بدن شما شوند ، چنانچه مورد گزش زالو قرار گرفتید هرگز آن را جدا نکنید چرا که ممکن است باعث عفونت و صدمه به پوست شما شود ، فراموش نکنید که برخی زالو ها سمی هستند و ممکن است موجب مرگ انسان و حیوانات شوند.
8 دیدگاه